Pandemia koronawirusa już od roku zmienia świat. Wirus i związane z nim zmiany dotyczące zarówno życia codziennego jak i zawodowego dotknęły wszystkich ludzi i znacząco wpłynęły na to, jak przedstawia się obecna sytuacja na rynku pracy.

Niemożliwe jest planowanie kolejnych biznesowych kroków, zatrudnianie pracowników i decydowanie o przyszłości swojej kariery bez uzyskania wiedzy o tym, jak obecnie kształtuje się rynek pracy, co się zmieniło, co stało się kluczowe, a co odeszło do lamusa. Dlatego też zdecydowaliśmy się zebrać informacje z badań i raportów dotyczących rynku pracy w Polsce podczas pandemii, by lepiej orientować się w obecnej sytuacji i wiedzieć, w jaki sposób dalej rozwijać biznes, by osiągać sukcesy.

Rynek pracy przed pandemią koronawirusa

By móc lepiej przyjrzeć się zmianom, jakie zaszły na rynku pracy w Polsce w ciągu ostatniego roku, warto odnieść się do statystyk oraz badań na temat sytuacji firm i pracowników w kraju w roku 2019. Pomoże to lepiej zrozumieć charakter zachodzących zmian i wysnuć wnioski na przyszłość.

Oferty pracy przed pandemią

Nim koronawirus zagościł w życiu ludzi na dobre, rynek pracy rządził się nieco odmiennymi niż obecnie prawami. Raport stworzony przez Pracuj.pl pokazał, że w 2019 roku na portalu zanotowano liczbę 556 548 ogłoszeń o pracę. Zatrudnienia specjalistów handlowych oraz sprzedażowych dotyczyło 30% z nich, podczas gdy najaktywniejsza grupa pracodawców z ubiegłym roku to bankowość i finanse. Wśród najpopularniejszych specjalistów poszukiwanych na rynku w 2019 znaleźli się kolejno:

  • handel i sprzedaż,
  • obsługa klienta,
  • IT,
  • finanse,
  • inżynieria.

Jak można zauważyć, segment handlowy znacznie wyróżnia się na tle pozostałych – jest tak zresztą od lat. Obsługa klienta w ciągu ostatnich lat uzyskała stabilny poziom około 20% (w 2019 dokładnie 21%), podobnie ma się sprawa z IT (15%).

Ciekawe wydaje się z kolei nieuwzględnione na wykresie zainteresowanie pracownikami fizycznymi (zbiorczo z różnych specjalizacji) powoli przybierało na popularności, wzrastając od 8% w 2017 do 13% w 2019.

Wśród branż, w których odsetek rekrutacji w 2019 wyniósł najwięcej, zaliczają się:

Zauważyć można, że branża handlowa w dalszym ciągu pośród zajmuje ważną pozycję na rynku rekrutacyjnym, zdobywając łącznie (B2C i B2B) 19% ogłoszeń, co oznacza, że co piąte ogłoszenie na portalu Pracuj.pl pojawiało się właśnie z tej branży.

Geograficznie najwięcej poszukiwanych pracowników zanotowano kolejno:

  • Mazowieckie – 25%,
  • Dolnośląskie – 10%,
  • Śląskie i małopolskie – 9%,
  • Wielkopolskie – 8%,
  • Pomorskie – 7%,
  • Łódzkie – 6%,
  • Zachodnio-pomorskie i kujawsko-pomorskie – 4%,
  • Lubelskie oraz podkarpackie – 3%,
  • Świętokrzyskie, opolskie, lubuskie, warmińsko-mazurskie oraz podlaskie – 2%.

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że w 2019 roku stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 3.7%, zgodnie z informacjami przedstawionymi przez Eurostat. Poziom bezrobocia w Unii Europejskiej wynosił tego samego roku 6.4%.

ft1

Oczekiwania pracodawców

W 2019 roku, jak wskazuje raport Rynek Pracy XII 2019, pracodawcy kładli szczególny nacisk na kompetencje miękkie potencjalnych pracowników – w szczególności na wymagającą wysiłku wytrwałość przekładającą się na efektywne realizowanie celów. Firmy zwracały również uwagę na takie cechy, jak: pokojowe rozwiązywanie konfliktów (bez eskalowania negatywnych emocji),

  • życzliwość w kontaktach z innymi,
  • wysoka kultura osobista,
  • umiejętność wykonywania poleceń zgodnie ze wskazówkami,
  • asertywność.

Oznacza to, że oprócz umiejętności praktycznych, niezbędnych do wykonywania powierzonych zadań, dla przyszłych pracodawców liczyło się to, jak pracownik potrafi poradzić sobie w najróżniejszych sytuacjach społecznych. Dobra atmosfera w pracy i budowanie przyjaznego środowiska oraz zgranych zespołów bardzo mile widziane. Pracownicy, którzy się nią odznaczali, mieli większe szanse znalezienia nowej pracy.

Jednocześnie zauważyć można tendencję spadkową w związku z ogólnymi wymaganiami pracodawców. Podczas gdy coraz trudniej było znaleźć odpowiedniego specjalistę, firmy były zmuszone obniżyć próg wymagań. Jednocześnie, jak podaje badanie Grant Thornton – Rynek pracy pod lupą z końca 2019 roku, zauważono zwiększenie atrakcyjności ofert pracy. Oznacza to, że w ciągu ostatnich lat warunki oferowane przez przedsiębiorstwa polepszyły się.

Największy wzrost atrakcyjności zauważono w przypadku:

  • umowy o pracę,
  • pakietu medycznego,
  • pakietu sportowego (karty multisport),
  • pracy z domu,
  • darmowych owoców.

W przypadku benefitów, takich jak: szkolenia oraz oferowanie samochodu służbowego odnotowano zaś niewielki spadek. Widać więc wyraźnie, że warunki, które zapewniają pracownikom lepsze samopoczucie w pracy oraz poza nią przybrały na znaczeniu. Oczekiwania pracowników Czego oczekiwali pracownicy? Raport KNOW HOW 2019. Poznaj swojego pracownika opublikowany przez OLX przedstawił ranking wartości, które w 2019 roku liczyły się dla osób szukających nowej pracy najbardziej. W badaniu przedstawiono perspektywę kilku popularnych zawodów, którą prezentują poniższe diagramy.

Czołowe miejsca w rankingu w przypadku poszczególnych grup pracowników wyglądają następująco:

  1. Administracja:
    • czas dla rodziny (90%),
    • rozwój osobisty (90%),
    • zarobki (84%),
    • kariera (82%),
    • możliwość wyrażania siebie (70%),
    • wpływ na zdrowie i kondycję fizyczną (70%).
  2. Przedstawiciele handlowi
    • Atmosfera w pracy (98%),
    • Zarobki (90%),
    • Rozwój osobisty (94%),
    • Czas na hobby (76%),
    • Kariera (70%),
    • Czas dla rodziny (70%),
  3. Obsługa klienta
    • Atmosfera w pracy (78%),
    • Zarobki (78%),
    • Rozwój osobisty (72%),
    • Czas na hobby (66%),
    • Czas pracy (60%),
    • Czas dla rodziny (58%),
  4. Produkcja
    • Zarobki (90%),
    • Atmosfera w pracy (78%),
    • Godziny pracy (58%),
    • Kariera (58%),
    • Lokalizacja (58%),
    • Rozwój osobisty (54%),
  5. Kierowcy
    • Zarobki (96%),
    • Czas dla rodziny (82%),
    • Wpływ na zdrowie (78%),
    • Czas na hobby (68%),
    • Lokalizacja (68%),
    • Rozwój osobisty (68%),
  6. Kasjerzy
    • Zarobki (96%),
    • Czas dla rodziny (82%),
    • Wpływ na zdrowie (78%),
    • Czas na hobby (68%),
    • Kariera (68%),
    • Czas na hobby (68%).

To samo badanie pokazało również różnice w oczekiwaniach pomiędzy doświadczonymi oraz dopiero rozpoczynającymi karierę pracownikami.

Pierwsza grupa oczekiwała od swojego przełożonego doskonałej znajomości swojego fachu. Ludzie chcieli pracować dla osób doświadczonych, od których mogli nabyć cenną wiedzę. Jednocześnie wyrażali potrzebę, by ich przełożony był otwarty na świeże spojrzenie podwładnych i korzystał z ich wiedzy oraz kompetencji. Dużą wartością było dla nich również otrzymywanie benefitów pozapłacowych oraz możliwość brania udziału w firmowych integracjach, szkoleniach oraz dopłaty do edukacji i dofinansowania do wczasów.

Niedoświadczeni pracownicy liczą przede wszystkim na to, że ich przełożeni unikać będą zaznaczania służbowej hierarchii na rzecz budowania nieformalnych relacji pomiędzy pracownikami będącymi na różnych poziomach struktury firmowej. Od lidera oczekują charyzmy oraz umiejętności przywódczych. Dobry szef powinien być wymagający i umiejący zapewnić podwładnym dobrostan i bezpieczeństwo. Powinien być wzorem do naśladowania, od którego mogą się sporo nauczyć, a także osobą, która pomaga stworzyć poczucie wspólnoty w zespole.

W przypadku pracowników IT wśród najpopularniejszych benefitów pozapłacowych, zgodnie z raportem Rynek pracy IT 2019 opublikowanym przez Nofluffjobs, wśród benefitów mających największe znaczenie znalazły się:

  • prywatna opieka medyczna (75%),
  • karta sportowa (67%),
  • branie udziału w międzynarodowych projektach (58%),
  • budżet szkoleniowy (56%),
  • mały zespół (54%).

Z kolei zgodnie z wynikami sondy przeprowadzonej w ramach tego samego badania z rekruterami, jednym z najczęściej wskazywanych udogodnień w pracy (85% ankietowanych) jest darmowa kawa.

Stosunek do pracy zdalnej

Badanie Praca zdalna 2019 – przywilej czy nadchodzący standard? 89% badanych firm wykazało zainteresowanie wdrożeniem pracy zdalnej. Aż 33.5% widzi w niej korzyść w postaci oszczędzania czasu pracownika na dojazdy do pracy oraz pieniędzy w związku z utrzymywaniem powierzchni biurowej. Pomimo tak dużego zainteresowania pracą spoza biura, 81% firm przyznało, że rekrutacja telepracowników stanowi dla nich wyzwanie, a 21.5%, że na rynku nie ma dobrego źródła pozyskiwania takich pracowników.

Od osób zatrudnianych na zdalne stanowiska wymaga się specjalnych predyspozycji, przede wszystkim:

  • umiejętności zarządzania czasem (75%),
  • samodzielności (68,5%),
  • nastawienia na realizację wyniku (52,5).

Zapytane o narzędzia do monitorowania i rozliczania telepracy, firmy najczęściej wskazywały:

  • Jira (29%),
  • Rozwiązania GPS, telemetryczne (21%),
  • Własny program (21%),
  • Asana (10%).

A jak wygląda stosunek pracowników do możliwości pracy spoza biura?

Badanie Confidence Index przeprowadzone w 2019 roku przez Michael Page pokazuje, że 52% Polaków chciałoby mieć możliwość od czasu do czasu pracować poza biurem. W 2019 roku pracownikami najczęściej korzystającymi z pracy z domu byli freelancerzy (82%) oraz managerowie i dyrektorzy (69%).

Nie w każdej firmie praca zdalna oferowana jest w takim samym wymiarze. Jak podaje Prawo.pl największy odsetek respondentów (35%) korzysta z pracy zdalnej rzadziej niż raz w miesiącu. Pozostałe wyniki wyglądają następująco:

W środowisku pracowników IT 70% osób szukających pracy na stanowisku zdalnym to osoby z przedziału 25 – 34 lata – jak podaje Nofluffjobs. Wśród najpopularniejszych stanowisk, które oferują możliwość takiej pracy znalazły się:

  • backend (38%),
  • frontend (19%),
  • fullstack (16%),
  • devops (8%),
  • testing (6%).

W branży IT praca zdalna powoli przestawała być traktowana jako benefit, a zaczęła się stawać nowym standardem, do którego dostosować musieli się pracodawcy.

Poziom bezrobocia

W obliczu powyższych wyników warto również spojrzeć na dane dotyczące poziomu bezrobocia w Polsce. W 2019 roku, zgodnie z danymi zaprezentowanymi przez GUS pod koniec roku stopa bezrobocia w kraju wynosiła 5.2%.

Poziom bezrobocia w Polsce w latach 2011 – 2019 przedstawia poniższy wykres.

Zauważyć więc można, że wraz z początkiem dekady odsetek bezrobocia w polsce zmniejszył się o ponad 50%.

Jak podaje raport Publicznej Służby Zatrudnień, najwięcej osób bezrobotnych odnotowano w województwach:

  • Warmińsko-mazurSkim (8.6%),
  • Świętokrzyskim i podkarpackim (7.6%),
  • Kujawsko-pomorskim (7.5%),
  • Lubelskim (7.1%).

Najwięcej bezrobotnych zarejestrowano w branżach:

  • usługi i sprzedaż (ponad 182 000),
  • robotnicy przemysłowi i rzemieślniczych (ponad 176 000),
  • technicy i inny średni personel (ponad 102 000).
  • W branży IT największym zapotrzebowaniem na pracowników cieszyło się województwo:
  • mazowieckie (10%),
  • małopolskie (10%),
  • śląskie (7%).

Jak zmieniły się realia rynku pracy w 2020 w stosunku do 2019? Już w grudniu 2019 roku Grzegorz Baczewski – dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan – zapowiadał, że 2019 był ostatnim rokiem, gdy poziom bezrobocia w Polsce spadał z roku do roku. Zapowiadał on wzrost do 5.6% – 5.7%.

Rynek pracy w czasach pandemii koronawirusa

Kierunek, jaki świat obierał w ostatnich latach, musiał się zmienić pod wpływem obecności wirusa Sars-Cov-19. Ograniczenie kontaktów międzyludzkich, zamknięte galerie handlowe i lokale oraz praca z domu w ciągu kilku tygodni stały się codzienności, a problemy, jakie niosły ze sobą zmianę, zauważyć można, porównując statystyki rynku pracy z roku 2020 z poprzedzającym go 2019.

Jak wielki wpływ pandemia koronawirusa miała na poziom bezrobocia, zatrudnienia, rodzaj ofert pracy i jak zmieniło się podejście przedsiębiorców i potencjalnych pracowników do oferowanych stanowisk pracy?

Oferty pracy w czasach pandemii Covid-19

Portal Pracuj.pl, tworzący raport „Rynek Pracy” nazwał 2020 „Rokiem wielkich wyzwań”. Chociaż sytuacja na świecie i warunki, w jakich firmom przyszło prowadzić rekrutacje, były ciężkie, na Pracuj.pl pojawiły się 542 592 oferty pracy – wynik bardzo zbliżony do ubiegłorocznego. Wygląda więc na to, że mimo wielu utrudnień, wirusowi nie udało się widocznie zmniejszyć zapotrzebowania na nowych pracowników.

Statystyki dotyczące najczęściej poszukiwanych specjalistów również nie uległy dużej zmianie. Oprócz niewielkich procentowych wahań, tendencja i jej proporcje pozostały te same. Porównanie dwóch ostatnich lat prezentuje poniższa tabela.

Największy wzrost na zapotrzebowanie pracowników (3%) wykazała branża handlu i sprzedaży (33%). Drugą tak dużą zmianą, jednak tym razem spadkową, dotknięci byli pracownicy obsługi klienta (18%), na których zapotrzebowanie zmniejszyło się w stosunku do roku poprzedniego o 3%.

Branża inżynieryjna (10%) i IT (14%) odnotowały spadek o 1%, zaś zapotrzebowanie na pracownikóœ finansowych (13%) pozostało niezmienne. Wśród branż rekrutujących w 2020 r. najczęściej również nie nastąpiły wyraźne zmiany.

Zauważyć można niewielki spadek (1% i 2%) w handlu i sprzedaży B2C oraz B2B. W pozostałych z czołowo rekrutujących sektorów rynku pracy nie nastąpiły zmiany.

Pod względem poszukiwania pracy z podziałem na regiony, dane przedstawiały się następująco:

  • Mazowieckie – 21% (25% w 2019),
  • Dolnośląskie – 10% (10% w 2019),
  • Śląskie i małopolskie – 9% (9% w 2019,
  • Wielkopolskie – 9% (8% w 2019),
  • Pomorskie – 7% (7% w 2019),
  • Łódzkie – 6% (6% w 2019),
  • Zachodnio-pomorskie i kujawsko-pomorskie – 4% (4% w 2019),
  • Lubelskie oraz podkarpackie – 3% (3% w 2019),
  • Warmińsko-mazurskie, opolskie, lubuskie 3% (2% w 2019),
  • Świętokrzyskie, podlaskie – 2% (2% w 2019).

Dane pokazują wyraźnie, że chociaż realia znacznie się zmieniły, również na poziomie regionów nie widać wielu zmian na tle zapotrzebowania i poszukiwania pracowników. Spadek zanotowało jedynie województwo mazowieckie, w którym liczba ofert pracy zmalała o 4%. Województwo wielkopolskie, warmińsko-mazurskie, opolskie oraz lubuskie odnotowało w tym czasie wzrost zapotrzebowania na pracowników po 1%.

Skutki kryzysu związanego z pandemią widoczne są w podsumowujących 2020 rok danych. Zgodnie z informacjami Raportu Pracy pośród największych portali rekrutacyjnych znalazło się 195 tys. ofert o pracę – aż 0 26% mniej niż w tym samym okresie w roku poprzednim.

Stopa bezrobocia w Polsce, na podstawie raportu Rynek Pracy w 2020 roku zwiększyła o 2.4% w porównaniu do roku poprzedniego (3.7%) i wynosiła 6.1%. Warto zauważyć, że bezrobocie w Unii Europejskiej również zanotowało wzrost. Z poziomu 6.4% w roku poprzednim odsetek bezrobocia urósł do 8.3% – jak podał w swoim zestawieniu Eurostat.

Oczekiwania pracodawców

Raport Rynku pracy zebrał również dane na temat tego, czego od kandydatów na stanowiska w firmach wymagały rekrutujące przedsiębiorstwa. Wśród najpopularniejszych cech potencjalnych pracowników znalazły się:

Badanie pokazało, że pracodawcy ze względu na trudną sytuację na świecie w 2020 roku oferowali kandydatom na stanowisko mniej benefitów niż w latach ubiegłych.

Zatrzymanie w firmie dotychczasowych pracowników stało się głównym celem przedsiębiorstw w 2020 roku. I chociaż 22% firm zdecydowało się na zmniejszenie pakietu benefitów pozapłacowych, dla 62% badanych zadbanie o to, by nie stracić pracowników było priorytetem. 49% firm biorących udział w badaniu przyznało również, że w trakcie pandemii prowadziło procesy rekrutacyjne.

Mimo że benefity to ważna część wynagrodzenia pracownika, zgadzali się oni z nich rezygnować ze względu na trudną sytuację. W niektórych firmach obcięcie dodatków pozapłacowych było jednak koniecznością. Jak podaje badanie Prognozy przyszłości – Know how 2021, najczęściej przedsiębiorcy rezygnowali z:

  • finansowania wyjść integracyjnych (59%),
  • kart sportowych (56%),
  • dofinansowania szkoleń (38%),
  • owoców w biurze (35%),
  • elastycznego podejścia do czasu i miejsca pracy (24%),
  • pakiet medyczny (18%),
  • dojazd do pracy (15%),
  • wsparcie psychologa (9%).

Najwięcej firm zrezygnowało z finansowania wyjść integracyjnych oraz karty sportowej, co w świetle lockdownu powodującego, że większość obiektów sportowych i gastronomicznych została zamknięta, jest logiczną decyzją. Dziwi natomiast wysoki odsetek związany z rezygnacją z pakietu medycznego – aż 18% ankietowanych.

Czego oczekiwać będą firmy od kandydatów na stanowiska w przyszłości? Pracodawcy przewidują, że największe znaczenie będą miały takie umiejętności, jak:

  • współpraca,
  • odporność na stres,
  • umiejętność zarządzania czasem,
  • chęć ciągłego rozwoju,
  • kreatywność,
  • zdolności interpersonalne,
  • empatia,
  • zdolności adaptacyjne.

Jak więc widać wyraźnie, duży nacisk na umiejętności miękkie, radzenie sobie ze stresem i pokojowe rozwiązywanie problemów wciąż uznawane są za jedne z najważniejszych cech kandydata na pracownika. Pracodawcy zwracają również uwagę, że w niedalekiej przyszłości nacisk na work-time balance ponownie się zwiększy.

ft2

A jak zmieniło się spojrzenie na benefity pozapłacowe dla pracowników?

Pośród najpopularniejszych z nich w 2020 znalazły się:

  • opieka medyczna (65%),
  • szkolenia (54%),
  • dodatkowe dni wolne (36%),
  • ubezpieczenie na życie (31%),
  • dofinansowanie nauki języków obcych (30%).

Wśród najmniej atrakcyjnych dodatków pozapłacowych znalazły się eventy organizacyjne (9%) oraz wsparcie psychologiczne (8%).

Portal ManpowerGroup) w swoim badaniu dotyczącym nowej rzeczywistości rynku pracy sprawdził, jakimi priorytetami kierują się działy HR w warunkach rzeczywistości pandemii. Wyniki wyglądały następująco:

Zauważyć można, że oprócz zatrzymania w organizacji najlepszych pracowników i pozyskiwania nowych talentów, działy HR kładą duży nacisk na rozwój i samopoczucie pracowników, co może być dla nich doskonałą okazją do rozwinięcia skrzydeł w swojej dziedzinie lub atrakcyjna okazja do zmienienia swojej ścieżki kariery.

Oczekiwania pracowników

Nowe realia sprawiły, że pracownicy wielu branż poczuli się na swoich stanowiskach niepewnie. Wiązało się to z potrzebą zmiany sposobu myślenia, by dostosować się do nowych realiów. Z biegiem czasu wątpliwości związane ze stałością zatrudnienia i myślenie na temat przyszłości w nowej rzeczywistości postcovidowej nabrały kształtu. Jak pokazują wyniki badania przeprowadzonego przez Pracuj.pl podeście pracowników w związku z przedłużającą się pandemią wyglądały następująco:

Niewielka różnica w zapotrzebowaniu na pracownikach i liczbie ofert pracy oraz ustabilizowanie się sytuacji związanej z koronawirusem pomiędzy kolejnymi falami zarażeń sprawiły, że obawy o utratę pracy na przestrzeni kwiecień – wrzesień widocznie zmalały (12%). Obawa o obniżenie wynagrodzenia spadła o 15%, jednak wciąż pozostaje na wysokim poziomie (45%). Z tego względu odsetek pracowników, którzy aktywnie przeglądają dostępne oferty pracy, pozostają otwarci na propozycje bądź zastanawiają się nad zmianą posady pozostał na bardzo zbliżonym poziomie.

Spośród czynników, które w warunkach pandemii stały się dla pracowników na tyle atrakcyjne, że zachęcały do zmiany pracy 0 zgodnie z badaniem Rynek Pracy 2020, znalazły się:

  • wyższe wynagrodzenie (48%),
  • możliwość rozwoju zawodowego (18%),
  • ciekawy zakres obowiązków (7%).

Z kolei na pytanie o to, z jakiego powodu pracownicy zdecydowaliby się zostać w dotychczasowej firmie, ankietowani wskazywali najczęściej:

  • podwyżkę wynagrodzenia (46%),
  • stabilne zatrudnienie (18%),
  • lepsze relacje z przełożonym (11%),
  • dobrą atmosferę w zespole (11%),
  • awans (11%).

W badaniu ManpowerGroup dotyczącym oceny nowej rzeczywistości rynku pracy, wśród benefitów wskazywanych przez pracowników za najbardziej oczekiwane w 2021 r., znalazły się:

  • prywatna opieka medyczna (65%),
  • szkolenia i możliwość rozwoju (59%),
  • dodatkowe dni wolne (36%),
  • ubezpieczenie na życie (31%).

Ankietowani przyznawali (12%), że pandemia Covid-19 zmieniła ich oczekiwania w kwestii benefitów. Najwięcej mówili oni o:

  • malejącej roli korzystania z obiektów sportowych,
  • spotkań integracyjnych,
  • obniżeniu wymagań w związku z niestabilną sytuacją,
  • rosnącej roli prywatnej opieki medycznej.

Zdaniem pozostałych ankietowanych nowa rzeczywistość nie zmieniła ich oczekiwań dotyczących benefitów.

Mimo dużej popularności pracy zdalnej i wysokiej świadomości odnośnie społecznej izolacji w czasie pandemii, na pytanie o zapewnienie wsparcia psychologicznego pracownikom, w badaniu Rynek Pracy 2020, 73% ankietowanych przyznało, że w ich firmie pomoc nie została zaoferowana, 12% nie wie, czy takie wyjście istnieje, a jedynie 14% przedsiębiorstw zadbało o pomoc psychologiczną swoich pracowników.

Stosunek do pracy zdalnej

Jedną z ciekawszych kwestii związanych z rynkiem pracy 2020 roku jest stosunek pracodawców oraz pracowników do pracy zdalnej. Na przestrzeni roku prezentowano różne badania, które pokazywały, jak podejście zmieniało się na przestrzeni kolejnych miesięcy.

Zebrane w ostatecznym podsumowaniu zawartym w Raporcie ManpowerGroup odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu przedsiębiorstwa mają zamiar kontynuować prowadzenie zdalnych rekrutacji, prezentuje poniższy wykres.

Najwięcej organizacji (33%) zadeklarowało chęć dalszego prowadzenia rekrutacji online, jednak ostateczną rozmowę z kandydatem chciałoby przeprowadzać twarzą w twarz. W pełni zdalny proces jest rozwiązaniem, które chętnie wykorzysta 28% firm. 18% nie zamierza kontynuować tego formatu i preferuje spotkania z kandydatami w tradycyjnej formie. Po 11% procent ankietowanych wybrało opcję “tylko screening online” oraz “inne”.

To samo badanie pokazało również, jaki stosunek do pracy zdalnej wykazywali pracownicy. Podczas gdy do pracy w biurze chciałoby wrócić 12% pracujących, aż 88% z nich chciałoby pozostać – w różnym zakresie – przy home office. Z grupy tej:

  • 13% ankietowanych chciałoby pracować z domu w pełnym wymiarze pracy,
  • 75% chciałoby pracować z domu w modelu hybrydowym (54% do 10 dni w miesiącu, 46% powyżej 10 dni).

Model hybrydowy zdaniem pracowników jest najbardziej atrakcyjną formą, która umożliwia płynność pracy, zapewnia podwładnym kontakt ze współpracownikami, a także czas w domowym zaciszu.

Zdanie pracodawców na temat home office wypadło podobnie do opinii pracowników. Ponad połowa (55%) przedsiębiorstw planuje pozostać przy pracy zdalnej.

Z grupy tej największy odsetek, podobnie jak w przypadku pracowników – skłania się ku hybrydowemu modelowi pracy. Ponad połowa (54%) pracodawców chce zaproponować pracownikom do 10 dni home office, zaś 46% zamierza oferować wymiar dni do przepracowania z domu powyżej 10 dni.

Czy to oznacza, że w najbliższych latach możemy spodziewać się znacznego wzrostu ofert pracy gwarantujących home office? To niezwykle ciekawe zagadnienie, które będzie miało swoje przełożenie na nowy model pracy, wynajem biur (pojęcie hot desk – zamiennych stanowisk pracy może wyraźnie przybrać na znaczeniu.

Poziom bezrobocia

Jak zmieniły się dane dotyczące bezrobocia w Polsce w roku 2020 w porównaniu do 2019? Dane publikowane przez GUS na 2020 rok pokazują, że w listopadzie stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 6.1%. Dokładne dane na temat bezrobocia na przestrzeni ostatnich lat prezentuje poniższy wykres:

Zgodnie z zapowiedziami analityków, bezrobocie w kraju wzrosło, jednakże nie o pół punkta procentowego – jak wstępnie prognozowano, ale o 1%, przerywając korzystną spadkową tendencję, którą obserwowaliśmy w ostatnich latach. Dla przypomnienia: stopa bezrobocia w Unii Europejskiej wzrosłą z 6,4% do 8.4%.

Jak można dowiedzieć się na podstawie danych z Eurostatu na tle Europy Polska wypada bardzo dobrze. Dane pokazują, że Polacy poradzili sobie w trudniejszej sytuacji, co odzwierciedla drugi najniższy odsetek bezrobocia w Unii Europejskiej. W lepszej sytuacji znalazły się jedynie Czechy (ze wskaźnikiem bezrobocia na poziomie 2,9%). Na trzecim miejscu znalazła się Malta (3,9%).

W najgorszej sytuacji znalazła się Hiszpania, w której wskaźnik bezrobocia sięgnął 16,2%. Drugie miejsce zajmują pod tym względem Cypr (10.5%), a na trzecie, z odsetkiem 10,4%, znalazła się Litwa.

Pandemia miała również wpływ na poziom bezrobocia w poszczególnych zawodach. Zgodnie z danymi zaprezentowanymi w badaniu Barometr Zawodów 2020 wśród zawodów deficytowych znalazło się 31 różnych profesji, a sam odsetek zawodów deficytowych zmniejszył się w stosunku do 2019 roku o 1% i w 2020 roku wynosił 18%.

Wśród zawodów i stanowisk pracy, na które brakowało pracowników, wśród tych pojawiających się najczęściej, znalazły się:

W roku 2020 nadwyżkę zanotowano jedynie w jednym zawodzie: ekonomista. Okazuje się, że mimo kryzysu, ekonomistów wciąż jest więcej niż stanowisk pracy dla nich.

Do zawodów, w których zarejestrowano największą liczbę bezrobotnych, należały:

  • sprzedawca sklepowy (ponad 104 000),
  • kucharz (ponad 14 000),
  • mechanik pojazdów samochodowych (ponad 7500).

Eurostat podał również dane dotyczące młodych pracujących 0 czyli osób do 25 roku życia. W 2019 ich odsetek wynosił 9,7%, podczas gdy w 2020 zanotowano spadek o ponad pół punkta (9,1%).

Największy odsetek bezrobotnych w 2020 roku zaobserwowano wśród osób z kategorii wiekowej 25 – 34 lata (ponad 290 000), a ich odsetek wynosił 28,3%.

Grupami wiekowymi pracowników, których najbardziej dotknęły zmiany związane z pandemią wirusa Sars-Cov-19 były osoby w przedziale wiekowym 25 – 34 oraz 35 – 44 lata.

Podsumowanie

Koronawirus zaskoczył ludzi na całym świecie i był przyczyną wielu przeprowadzanych naprędce zmian, których zorganizowanie i wdrożenie w możliwie najkrótszym czasie okazało się sporym wyzwaniem. Mimo początkowych obaw, sytuacja Polski na tle innych krajów Unii wygląda bardzo pozytywnie.

W porównaniu do wyników z 2019 roku nie widać diametralnych różnic. Niektóre wskaźniki spadły, inne urosły, jednak przeważnie odnotowywany brak drastycznych zmian, a czasami nawet pozytywne zmiany.

Covid na razie nigdzie się nie wybiera, ale nie jest już tak straszny. Pracodawcy i zatrudnieni coraz lepiej odnajdują się w nowych realiach i kontynuują pracę. Badania pokazują, że wskutek wymuszonej pracy zdalnej przez tak długi czas, podejście zarówno pracowników jak i pracodawców odnośnie pracowania z domowego zacisza zmieniło się.

Coraz więcej osób wyraża chęć korzystania z tej – idącej z duchem work-time balance i well-being, możliwości, wiele z nich w zakresie, którego nie można uznać jedynie za okazjonalny przywilej. Wykorzystywana jest w na tyle dużym wymiarze czasu, że mimo problemów związanych z jednoznacznym określeniem warunków pracy zdalnej oraz pracy hybrydowej (częściowo zdalnej), Rada Dialogu Społecznego podjęła się sporządzenia nowelizacji ustawy, w której telepracę zastąpić ma praca zdalna.

ft3

Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez Prawo.pl – przed urzędnikami wciąż długa droga, zanim ustawa przyjmie swoją finalną formę i będzie mogła wejść w życie. Jak wiele może zmienić się do tego czasu i czy koronawirus zmieni na stałe realia pracy w Polsce? Jeśli chcesz znać odpowiedzi, obserwuj naszego bloga! A jeśli masz do nas pytanie lub chcesz podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem – skontaktuj się z nami za pomocą formularza.