Nowelizacja kodeksu pracy niesie ze sobą wiele zmian – w tym nowe zasady dotyczące urlopów i przywilejów rodzicielskich. Sprawdź, co się zmieniło i o co musisz zadbać, by dostosować politykę firmy do zmian.
W kwietniu weszły w życie zmiany w kodeksie pracy. Dla pracodawców oznacza to mnóstwo pracy by spełnić nowe wymogi. Jedną z grup pracowniczych, co do której zmian jest najwięcej, są pracownicy – rodzice. Nowe przepisy mają na celu ułatwienie im godzenia życia zawodowego z rodzinnym.
Najważniejszą zmianą dla rodziców - pracowników jest wydłużenie trwania urlopu rodzicielskiego o 9 tygodni. Obecnie, jego czas trwania wynosi:
Urlop przysługuje zarówno matce jak i ojcu dziecka. Każde z nich ma prawo do wykorzystania 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, którego nie można przenieść na drugiego rodzica.
Rodzice mogą zadecydować, które z nich wykorzysta pozostałe 23 tygodnie. Mogą również skorzystać z urlopu rodzicielskiego jednocześnie.
Nowy wymiar urlopu przysługuje zarówno pracownikom, którym dziecko urodziło się od dnia wejścia ustawy w życie (26 kwietnia 2023 roku), ale również tym, którym ten rodzaj urlopu przysługiwał już od 2 sierpnia 2022 roku, kiedy Polska miała wdrożyć dyrektywę work-life balance.
Zmieniły się również zasady dotyczące urlopu rodzicielskiego rodziców dziecka niepełnosprawnego. Rodzice posiadający zaświadczenie o ciężkim upośledzeniu lub nieuleczalnej chorobie dziecka powstałej w trakcie ciąży bądź porodu (przyznawanej na podstawie ustawy "Za życiem") będą mogli skorzystać z 65 lub 67 tygodni urlopu rodzicielskiego. Skorzystać z tej możliwości będą mogli również rodzice, którzy mieli prawo do urlopu od 2 sierpnia 2022 roku i wykorzystali jedynie 32 lub 34 tygodnie urlopu przysługujące przed zmianami.
Nowelizacja kodeksu pracy wprowadza nowy rodzaj urlopu – 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze rocznym. Będzie możliwy do wykorzystania w celu opieki nad bliskim krewnym (dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem) bądź osobą, z którą pracownik prowadzi wspólne gospodarstwo domowe.
Do uzyskania urlopu opiekuńczego niezbędne będzie złożenie wniosku w formie elektronicznej bądź papierowej najpóźniej w przeddzień skorzystania z urlopu.
Wniosek będzie musiał zawierać:
Wniosek można złożyć poprzez program do zarządzania nieobecnościami taki jak Calamari, dzięki któremu wygodnie ustawisz wszystkie rodzaje nieobecności, których potrzebujesz.
Drugim nowym rodzajem urlopu są 2 dni (lub 16 godzin) wolnego z powodu działania siły wyższej – pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem oraz w sytuacjach, w których niezbędna jest szybka obecność pracownika, np. w czasie klęsk żywiołowych, katastrof, uszkodzenia domu, wypadku dziecka czy nagłej choroby członka rodziny.
Za siłę wyższą uznawane jest zdarzenie, które charakteryzuje się:
W przeciwieństwie do urlopu opiekuńczego, urlop z powodu siły wyższej będzie płatny w wysokości połowy przysługującego za niego wynagrodzenia. Należy go zgłosić nie później niż w dniu skorzystania z niego.
Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu z powodu sił wyższej, jeżeli spełnia on wszystkie wymogi jego otrzymania. Niedostosowanie się do tego obowiązku grozi karą nawet do 30 tys. złotych.
Opiekunowie dzieci do lat 8 (poprzednio od lat 4) otrzymali dodatkowe uprawnienia, które uniemożliwiają pracodawcy bez zgody pracownika:
Nowelizacja umożliwia również pracownikowi – rodzicowi dziecka do ukończenia 8. roku życia zastosowania elastycznej organizacji pracy, czyli:
Pracodawca ma obowiązek rozpatrzyć takie zgłoszenie z uwzględnieniem potrzeb pracownika, terminu i przyczyny konieczności korzystania z elastycznej organizacji pracy, a także potrzeb pracodawcy – m.in. konieczność zapewnienia normalnego toku pracy, organizację pracy lub rodzaju pracy wykonywanej przez pracownika.
Pracodawca jest również zobowiązany do uwzględnienia wniosku o pracę zdalną pracownika – rodzica:
chyba że nie jest to możliwe ze względu na rodzaj wykonywanej pracy lub organizację pracy.
Sprawdź, co jeszcze zmieniło się wraz z nowelizacją kodeksu pracy 2023.
Zgodnie z nowymi przepisami, pracownicy – rodzice małych dzieci będą chronieni przed zwolnieniem zarówno w okresie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, jak od momentu złożenia wniosku o wolne na opiekę nad dzieckiem.
W Kodeksie pracy określono również, co nie może zostać uznane za przyczynę wypowiedzenia umowy pracownikowi:
Pracownicy, którzy przyjmują dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (pod warunkiem, że nie są zawodową rodziną zastępczą), zyskali prawo do urlopu rodzicielskiego do sprawowania opieki nad dzieckiem w wymiarze:
Pracownik w trakcie okresu urlopu rodzicielskiego otrzymywać będzie miesięczny zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku. W przypadku zasiłku macierzyńskiego w czasie urlopu macierzyńskiego trwającego 20 tygodni, zasiłek wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Jeżeli pracownik zdecyduje się udać na urlop rodzicielski zaraz po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, wysokość zasiłku za cały okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu, urlopowi na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego wynosi 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.
Przy tak wielu zmianach dotyczących pracowników – rodziców, niezbędne jest szybkie i skuteczne działanie, a także zadbanie o poprawność danych. Dzięki Calamari szybko i łatwo dodasz nowe rodzaje nieobecności i zmienisz dotychczasowe limity urlopowe. Jeśli jeszcze nie korzystasz z naszego systemu do ewidencji czasu pracy, wypróbuj Calamari już teraz przez 14 dni za darmo!
Otrzymuj regularne informacje i upraszczaj HR razem z nami
