Święto Zmarłych, przypadające w Polsce 1 listopada, to czas zadumy, wspominania zmarłych i odwiedzania ich na grobach. W Polsce jest to dzień ustawowo wolny od pracy. Czy w innych krajach dzień zmarłych również jest wolny?
Prowadząc międzynarodową organizację, warto wiedzieć, kiedy pracownicy obchodzą to święto i czy będą z tego powodu niedostępni w pracy. Sprawdź, jak świętuje się w innych krajach, jak wyglądają obchody świąt, kiedy przypadają oraz czy są dniami ustawowo wolnymi.
W Polsce dzień zmarłych nazywany jest Dniem Wszystkich Świętych. Jest to uroczystość ku czci wszystkich chrześcijan, którzy osiągnęli zbawienie i przebywają w niebie. Wywodzi się z religii katolickiej i zgodnie z jej doktryną jest wyrazem wiary w obcowanie świętych i powszechne powołanie do świętości.
Święto przypada 1 listopada, a z jego okazji w kościele prowadzona jest specjalna msza święta. Polskim zwyczajem jest odwiedzanie tego dnia cmentarza, by postawić i zapalić na grobach zmarłych bliskich znicze.
Pierwszy listopada jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy – oznacza to, że tego dnia wszyscy pracownicy mają wolne. Jest tak już od czasów PRL-u, choć wtedy nacisk kładziono na świecki charakter święta i nazywamy je Świętem Zmarłych, Dniem Zmarłych bądź Dniem Zmarłych i Poległych.
Wybierając się we Wszystkich Świętych na cmentarz przed jego bramami kupić można znicze, kwiaty oraz tradycyjne przekąski. W zależności od regionu, są to między innymi: obwarzanki, pańska skórka bądź miodek turecki. Oprócz nich coraz częściej na stoiskach pod cmentarzami znaleźć można również balony lub świecące zabawki – naszyjniki, opaski czy bransoletki.
W 2021 roku Dzień Wszystkich Świętych wypada w poniedziałek i jest dniem wolnym od pracy.
Dziady to słowiański rytuał, w trakcie którego ludzie nawiązywali relacje z duszami przodków powracającymi do siedzib, w których mieszkali za życia. Obrzędy dziadów miały za zadanie pozyskanie przychylności zmarłych uważanych za opiekunów płodności i urodzaju.
W ramach obrzędów dziadów dusze, które przybywały do świata żywych, należało odpowiednio ugościć, by zapewnić ich przychylność oraz pomóc im odnaleźć spokój w zaświatach. Do podstawowych obrzędów należało karmienie i pojenie dusz podczas specjalnych uczt przygotowywanych w domach zmarłych.
W niektórych rejonach przodkom należało również zapewnić możliwość umycia się i ogrzania. Robiło się to między innymi poprzez rozpalanie ognisk, których funkcję tłumaczono również inaczej. Miały oświetlać drogę wędrującym duszom, by nie zbłądziły i mogły spędzić tę noc wśród bliskich. To właśnie pozostałością tego zwyczaju jest współczesne zapalanie zniczy na grobach.
Z powodu walk, jakie chrześcijanie prowadzili z poganami i ich obrzędami, świętowanie dziadów zostało zakazane, a w jego miejsce pojawił się dzień Wszystkich Świętych i towarzyszące mu praktyki chrześcijańskie. Jak można się domyślać, dziady nie są dniem wolnym od pracy, jednak w Krakowie co roku tradycyjnie odbywa się Święto Rękawki związane bezpośrednio z dawnym zwyczajem wiosennego święta przodków.
Obcowanie ze śmiercią znane jest ludziom na całym świecie. W każdej znanej kulturze można odnaleźć zwyczaje związane z pochówkiem oraz wspominaniem osób, które odeszły już z tego świata. Jest wśród nich wiele ciekawych i niecodziennych sposobów na wspominanie zmarłych.
Sprawdź, w jaki sposób pracownicy z całego świata spędzają ten dzień. Czy mają dzień wolny? A może mogą odwiedzić bliskich dopiero po pracy?
Halloween to tradycja wywodząca się ze starożytnego celtyckiego święta Samhain, o którym wspominaliśmy w naszym zeszłorocznym artykule wraz ze wskazówkami, jak świętować Halloween w zdalnym zespole.
Dobrze rozpopularyzowane dzięki amerykańskiej kulturze święto tradycyjnie polega na przebieraniu się za duchy, demony, czarownice i inne straszydła. Zakrywanie twarzy i przebieranie się z początku miało na celu oszukanie istot z zaświatów, które 31 października – dzięki osłabieniu się osłony pomiędzy światami – mogły przejść do świata żywych, by kroczyć pomiędzy nimi. Jeśli zmarli poznali żywego, zabierali go na swoją stronę. Zasłanianie twarzy i ustawianie wydrążonych lampionów z dyń miało zapewnić żywym bezpieczeństwo w noc duchów.
Choć dokładne pochodzenie Halloween nie jest znane, przypisuje się je nie Ameryce – jak zwykło się błędnie sądzić – ale Irlandii. Oprócz celtyckiego Samhain powstanie Halloween przypisuje się czasem również rzymskiemu święto na cześć bóstwa owoców i nasion.
W Halloween dzieci i dorośli przebierają się w kostiumy straszydeł i odwiedzają domy w celu zbierania słodyczy. Pukanie do drzwi róœnież ma swoją tradycję – nawiązuje do żebraków odwiedzających domy, którzy w zamian za zebrane datki wstawiali się za dusze zmarłych. Obecnie bardzo często organizowane są imprezy z okazji Halloween, a czasami młodzież, która nie otrzyma cukierków w ramach "Trick or Treat" obrzuca domy papierem toaletowym bądź jajkami.
Halloween nie jest uważane za święto państwowe i nie jest dniem wolnym od pracy. Świętować można więc po pracy lub jeśli weźmie się na ten dzień wolne. W tym roku 31 października przypada w niedzielę.
W Wielkiej Brytanii świętuje się jednak nie tylko Halloween. W ludowej tradycji angielskiej popularne jest również świętowanie Nocy Guya Fawkesa.
Guy Fawkes był członkiem grupy katolików, którzy zaplanowali zakończony porażką spisek prochowy w 1605 roku. Obchodzone jest 5 listopada, w rocznicę wykrycia spisku prochowego – zamachu na króla Anglii i Szkocji.
Tradycyjnie tego dnia świętujący palą zrobione przez dzieci kukły przedstawiającej podobiznę Guya Fawkesa. Obchodom towarzyszą również pokazy sztucznych ogni oraz festyny.
Największa impreza związana z obchodami tego dnia odbywa się w Bridgwater w pierwszy piątek listopada, a następnie przez tydzień powtarzana jest w kolejnych miejscowościach, jak Burnham-on-Sea i North Petherton.
Dzień Guya Fawkesa nie jest świętem państwowym. Jak w przypadku Halloween, 5 listopada świętujący nie są zwolnieni z pracy. Mogą jednak świętować po południu, szczególnie w tym roku, ponieważ święto wypada w piątek.
Japońskie święto zmarłych – O-Bon – odbywa się latem. Tradycja święta na ponad 500 lat i była kultytowana przed spopularyzowaniem w kraju buddyzmu. Dla Japończyków jest to jedno z najważniejszych świąt w roku, a celebrowane jest przez 3 dni. W różnych zakątkach Japonii święto odbywa się w inne dni, jednak całość obchodów trwa pomiędzy 13-16 lipca a 13-16 sierpnia.
W tym czasie japończycy odwiedzają groby bliskich, przygotowują dla nich jedzenie, napoje oraz składają dary na specjalnych ołtarzach wystawionych przed domami. W miastach organizowane są zaś festiwale z rytualnymi tańcami o-bon. W ten sposób Japończycy witają zmarłych, którzy zgodnie z ich wierzeniami zstępują wówczas na ziemię.
Podczas święta wiele osób zakłada tradycyjny strój – specjalne świąteczne yukaty, w których wieczorem tańczą do dźwięków bębnów.
Ostatnia faza obchodów O-Bon: Toro nagashi jest najbardziej zjawiskowa. W tym czasie nad rzekami, jeziorami i morzami obchodnicy rozświetlają wodę tysiącami pływających lampionów, których zadaniem jest odprowadzenie zmarłych z powrotem do ich krainy.
Na szczególną uwagę zasługuje finał O-Bon organizowany w Kioto. Wieczorem, na pięciu wzgórzach otaczających miasto, rozpalane są ogromne ogniska w kształcie chińskich znaków "dai" 大 (oznaczającego "wielki"), “myou” 妙 oraz "hou" 法 symbolizujących cudowne nauczana Buddy.
O-Bon nie jest świętem państwowym, jednak wielu Japończyków bierze w tym okresie kilka dni wolnego, by spędzić czas z rodziną, odwiedzić cmentarze i wziąć udział w tańcach. Ze względu na to, że w różnych prefekturach święto odbywa się innego dnia, O-Bon nie ma jednej konkretnej daty.
Święto Duchów (chin. upr. 中元节, chin. trad. 中元節, pinyin zhōngyuánjié) przypada w Chinach piętnastego dnia siódmego miesiąca. Zgodnie z podaniami ludowymi zostało ustanowione przez taoistycznego mnicha Bukonga w VIII wieku.
W chińskiej tradycji siódmy miesiąc to Miesiąc Duchów, podczas którego dusze na 30 dni opuszczają zaświaty, by odwiedzić żyjących. Obchody święta odbywają się zarówno w domach jak i na cmentarzach. Nie jest on jednak świętem państwowym, dlatego tego dnia Chińczycy chcący świętować, muszą złożyć wnioski urlopowe.
Do tradycyjnych obrzędów związanych z obchodami święta należy puszczanie na wodę trzcinowych łódek z lampionami oraz palenie papierowych imitacji pieniędzy, odzieży i przedmiotów codziennego użytku przed tabliczkami przodków.
Oprócz święta Duchów, w Chinach obchodzone jest również Święto Zmarłych. Jest ono świętem narodowym i przypada 4, 5 bądź 6 dnia kwietnia. Jest to najważniejsze święto zmarłych, które Chińczycy zaczynają od sprzątania grobów. Odwiedzają groby, składają dary przodkom i palą kadzidła. Tradycyjnie najstarszy członek rodziny zapala przed grobem świeczki, by w ten sposób zdobyć przychylność duchów i szczęście w kolejnym roku.
Chińczycy wyznania katolickiego obchodzą Dzień wszystkich zmarłych 1 listopada. Ten dzień również nie jest świętem państwowym, za który przysługuje urlop wypoczynkowy.
Dzień zmarłych w Meksyku jest świętem państwowym, dzięki czemu w tym okresie Meksykanie mają wolne od pracy. Obchody podzielone są na dwie główne części: 31 października i 1 listopada Meksykanie wspominają zmarłe dzieci, natomiast 1 i 2 listopada dorosłych. Historia święta sięga czasów prekolumbijskich i datowana na kilka tysięcy lat.
Przygotowania do obchodów zaczynają się na kilka tygodni wcześniej. W sklepach pojawiają się związane ze śmiercią akcesoria: czaszki, maski i trupie główki. W domach odbywa się sprzątanie, a właściwe świętowanie rozpoczyna się 31 października. W domach składane są ofiary w postaci jedzenia i napojów.
1 listopada rodziny odwiedzają zmarłych na grobach, które ozdabiają wieńcami palm oraz kwiatami – w szczególności flor de muertos – odmianę aksamitki, która według Meksykańskich wierzeń prowadzi zmarłych do ołtarzy. W miastach można spotkać bawiących się ludzi poprzebieranych za trupy.
Hiszpańskie święto zmarłych odbywa się 1 listopada. Tego dnia Hiszpanie mają wolne i mogą świętować razem z rodziną. W czarnych strojach udają się na cmentarze, by składać kwiaty i modlić się za dusze zmarłych, zapalając elektryczne lampki.
W wigilię święta – 31 października – w Andaluzji organizowane jest święto Tosantos. W tym czasie w halach miejskich targowisk ustawia się kompozycje z kukieł przygotowanych z głów zwierząt (kur, świń, ryb) oraz warzyw, które przebiera się tak, by kojarzyły się ze światem sportu, filmu bądź polityki.
W Katalonii 31 października odbywa się Castañada – fiesta, podczas której można kupić grillowane słodkie kasztany pieczone słodkie ziemniaki, panellets oraz huesos de santo (kości świętego – marcepanowe kulki nadziewane masą z żółtek i cukru).
Dzień zmarłych w Boliwii obchodzony jest 1 i 2 listopada jako święto państwowe. W jego trakcie mieszkańcy pieką chlebki w kształtach ludzi, zwierząt i przedmiotów. Każdy z nich ma rolę do spełnienia, na przykład oświetla duszom drogę. Przygotowane wypieki kładzie się na stole wraz z alkoholem, jedzeniem i papierosami.
Spotkanie ze zmarłymi rozpoczyna się w południe, gdy wszyscy domownicy zasiadają do uczty. Podczas obchodów wszyscy pozostają w dobrych humorach, bowiem zgodnie z ich wierzeniami, śmierć jest naturalnym momentem przejścia do kolejnego etapu życia.
Ciekawszą boliwijską tradycją jest Święto Czaszek (Día de las Ñatitas). Odbywa się 8 listopada i nie jest uznawane na święto państwowe, dlatego chcąc odpocząć tego dnia, pracownicy muszą wnioskować o urlop. W tym czasie wierzący przynoszą do poświęcenia czaszki swoich bliskich lub dowolne inne czaszki.
Kości zmarłych zabierane są na cmentarz, częstowane cygarem, alkoholem i dodatkowo ozdabiane. Boliwijczycy wierzą, że człowiek ma kilka dusz, a jedna z nich pozostaje w jego szczątkach, dlatego należy dbać przez cały rok. W podzięce za opiekę przychylni zmarli spełniają prośby o zdrowie, pieniądze i inne dobra doczesne.
Tradycje obchodów święta zmarłych w różnych rejonach świata są niezwykle ciekawe i odbywają się w różnych dniach roku. Z tego względu warto dowiedzieć się czegoś więcej o sposobie, w jaki pracownicy Twojego międzynarodowego zespołu obchodzą ten dzień. Dzięki temu nie tylko wiadomo, kiedy można spodziewać się ich nieobecności, ale można również zadbać o to, by w ważny dla nich dzień czuli się dobrze w środowisku pracy.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat dni ustawowo wolnych od pracy i innych zagadnień związanych z zarządzaniem pracownikami, obserwuj naszego bloga HR i razem z nami odkrywaj najciekawsze zagadnienia branży.
A jeśli chcesz się podzielić swoją wiedzą i doświadczeniami związanymi z udzielaniem urlopów i polityką nieobecności pracowników w międzynarodowej organizacji, skontaktuj się z nami już teraz!
Otrzymuj regularne informacje i upraszczaj HR razem z nami
